Nooit ziek geweest - Nico Dijkshoorn (2012)

Ik ben een regelmatige luisteraar van het programma Nieuwe Feiten, met Lieven Vandenhaute, op VRT Radio 1. Het eindigt altijd met de rubriek Middagjournaal, waarin een gast vijf opeenvolgende dagen in een radiocolumn van een vijftal minuten persoonlijke overwegingen ventileert, vaak humoristisch. Wie daarbij regelmatig terugkeert is Nico Dijkshoorn, van wie ik toevallig een boek in handen kreeg dat ik met gretigheid gelezen heb en waarover ik hieronder een verslagje schrijf.

Ik wist overigens niet dat Nico Dijkshoorn niet alleen een Nederlandse columnist is, maar tevens een dichter, schrijver en muzikant. En dat hij o.a. bekend werd door zijn wekelijkse optreden in het televisieprogramma De Wereld Draait Door (DWDD), van 2008 tot 2020 (!) Zijn oeuvre is trouwens uitgebreid en ik zal er nog wel wat tijd voor nodig hebben, want ook veel van zijn columns zijn dus gebundeld. Ik las overigens ondertussen ook al Alles en Niets, een verhalenbundel uit 2017.

'Nooit ziek geweest' is een belangrijk boek binnen het oeuvre van Dijkshoorn. Met dit boek, verschenen in 2012, toonde hij dat hij niet alleen humoristische columns kan schrijven, maar ook een gevoelige en introspectieve roman kan neerpennen. Het boek is een eerlijke en ontroerende verkenning van een universeel thema: de complexe band tussen ouders en kinderen. Hij neemt ons mee op een persoonlijke reis door zijn jeugd en volwassen leven, waarbij hij de complexe relatie met zijn vader onder de loep legt. Met een mix van humor, ontroering en scherpe observaties schetst Dijkshoorn een levendig portret van een man die zowel geliefd als gevreesd was.

Het boek is opgebouwd rond een reeks anekdotes, waarin Dijkshoorn de eigenaardigheden en contrasten van zijn vader onthult. Zijn vader is een excentrieke figuur, een levensgenieter die van het leven een feest maakt. Tegelijkertijd is hij een egocentrische man die moeite heeft met intimiteit en zijn gevoelens te uiten. Dijkshoorn worstelt met de vraag in hoeverre hij op zijn vader lijkt en hoe hij zich kan onderscheiden van zijn dominante figuur. Deze zoektocht wordt versterkt door de terugkerende verwijzingen naar de honkbalcarrière van Klaas, een sport die voor Dijkshoorn zowel een bron van bewondering als van frustratie is.

De schrijfstijl is direct, toegankelijk en vaak humoristisch, net zoals zijn columns. En hij gebruikt veel spreektaal en Amsterdamse uitdrukkingen, waardoor het boek een authentiek en levendig karakter krijgt. De anekdotes zijn vaak grappig, maar worden afgewisseld met meer serieuze momenten waarin de auteur reflecteert op de impact die zijn vader op zijn leven heeft gehad.

Dit boek heeft me enorm verrast, en ik raad het dan ook graag aan.

Am I Normal? The 200-Year Search for Normal People (and Why They Don't Exist) - Sarah Chaney (2022)

(NL: Ben ik normaal? de 200-jarige zoektocht naar 'normale mensen' (en waarom die niet bestaan))

Of course I was triggered by the title. Defining myself as a member of the lgbtqia+ community involves accepting that I to some degree am allowed not to follow the norms defined by society, but I cannot help asking myself what defines being normal. This book is a curious exploration into the elusive concept of normality.

Apparently, 'normal' did not exist before and the concept is a creation of the industrial age, no more than roughly two hundred years old, which is also indicated on the cover. Indeed, at the start of the obsession with 'l'homme normale' was a Belgian statistician. Adophe Quetelet, in his Essai de Physique Sociale (1835), was the first to set the chalk lines within which statistically normal man thrives. Then things went from bad to worse, as just about everything and everyone was put against the yardstick of the average, based on the misplaced assumption that this would also be the ideal.

In several chapters, researcher Sarah Chaney explains how the new paradigm imposed its will on the body (the BMI), thinking (the IQ test), sex life (heteronormative), feelings (the stiff upper lip), children (normal or ADHD) and society (Western). Yet, time and again, it turns out that normal cannot be defined or that virtually no one meets it. And what is normal is not only viewpoint-determined but also changeable in time and space.

One of the strengths of the book is the distinction Chaney makes between normal, healthy and average. Often these terms are mixed up, when in reality they have very different meanings: "normal" is what most people do or think. But what is “normal” can vary by era, culture and even individual. "Healthy" is what is good for your physical and mental well-being. This may differ from the norm because what is healthy for one person may not be for another. "Average" is the middle value in a group. However, average says nothing about what is healthy or normal.

It is a book that's easy to read, and the theme is interesting. Still, I found some passages too long-winded, and I also kept waiting in vain for a conclusion: while Chaney correctly distinguishes between normal, healthy, and average, she often left me uncertain about the ultimate message.

Moreover, Chaney’s exploration of various aspects of human life, from body image to intelligence, felt somewhat superficial. While she touches on important issues, the depth of analysis is often lacking. Sometimes the book is being overly broad, attempting to cover too much ground without providing sufficient insight.

But I would recommend the book nevertheless: despite its shortcomings, Am I Normal? is a thought-provoking read that encourages readers to question societal norms and expectations. While it may not provide definitive answers, it certainly sparks important conversations about the pressures to conform and the value of individuality. Ultimately, the book serves as a reminder that embracing our unique qualities is far more enriching than striving for a mythical state of normalcy.

Elon Musk - Walter Isaacson (2023)

This book was very hard to finish, and I’m going to use this space to explain why. Sure, Elon Musk is the visionary tech titan behind Tesla (e-cars and clean energy), SpaceX (aerospace) and Neuralink (neurotechnology company developing brain-machine interface) just to name a few, but he also is a deeply flawed and destructive figure. The main problem of this book is that it focuses mostly on his role as a tech titan, and it reads like a hagiography.

Musk is painted as a hardcore, badass entrepreneur, but his relentless pursuit of profit often comes with ignoring safety rules (self-driving cars, launching spacecrafts that aren’t ready, and disobeying covid measures), and also at the expense of his employees, who are subjected to a toxic work environment characterized by grueling hours, constant pressure, and a callous disregard for their mental health. Musk’s trail of dismissed workers and estranged friends is a testament to his inability to build and maintain healthy relationships, both personal and professional.

Not only does Isaacson explain this by referring to Musk’s childhood in South-Africa and Asperger’s syndrome, he repeats the mantra over and over again that this “dark side” is the reason for his success. Which I very much doubt: a toxic male alpha is the reason most businesses fuck up in the long run.

Another aspect that is very annoying is that Isaacson doesn't notice that Musk preaches about saving the environment and the planet, but that his actions tell a different story. His ventures often contribute to environmental degradation, and his flip-flopping on climate initiatives reveals a man more interested in public image than genuine commitment. The contradiction between his rhetoric and reality is stark and disturbing. I mean, he has many children in order for the planet to survive (in his own words), but at the same time he is developing spaceships to colonize Mars. Overlooking that this will only be possible for the happy few who can afford it. The concept of degrowth is lost on this entrepeneur. And let's be real: by the time it would be affordable for the common Joe, there is going to be so much crap circling around the earth, that it’s going to be impossible for the rest of civilisation to escape.

Musk’s personal life is equally chaotic, but I admit the craziness makes the book an interesting read. His relationship with his transgender daughter, Jenna, is a painful example of his inability to connect with those closest to him. The strain on their relationship is a heartbreaking indictment of a man more focused on his own ambitions than the emotional needs of his family. It also explains why Musk shifted to the very right of the political spectrum, and makes him, apart from a billionaire who can't build a family or a sustainable future, a very dangerous man.

Hoe je vrienden maakt en mensen beïnvloedt - Dale Carnegie (1936)

(ENG: How to Win Friends and Influence People, ES: Como ganar amigos e influir sobre las personas)

'Je maakt in twee maanden meer vrienden door je voor anderen te interesseren dan je in twee jaar maakt door te proberen hen in jou te interesseren', zo stelt Dale Carnegie (1888-1955), schrijver van “Hoe je vrienden maakt en mensen beïnvloedt”, een zelfhulpboek dat meer dan 30 miljoen keer is verkocht. Dit boek dateert al van 1936 en de titel klinkt heel vilein, maar ik heb er veel van opgestoken.

Het grappige is dat ik dit boek vond in de bibliotheek en het puur omwille van de titel ben beginnen doorbladeren. Zelfhulpboeken zijn echt niet mijn favoriete genre. Toch wou ik dat ik dit boek veel eerder gelezen had. Ik beschouw mezelf niet als iemand die geen rekening houdt met de gevoelens met anderen, maar ik merk wel dat anderen veel diplomatischer zijn dan ik, en makkelijker vrienden maken.

"How to Win Friends and Influence People" (zo heet het boek in de oorspronkelijke Engelse versie) blijkt een tijdloze klassieker te zijn op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en menselijke relaties. Het blijft ook nu nog relevant en invloedrijk vanwege zijn heldere inzichten in menselijk gedrag en zijn praktische adviezen voor het opbouwen van sterke relaties. Het was een van de eerste boeken die systematisch advies gaf over hoe je succesvolle relaties kunt opbouwen en effectief kunt communiceren.

Het boek is opgebouwd rond een aantal kernprincipes die Carnegie presenteert door middel van anekdotes, voorbeelden/succesverhalen en praktische tips. Een van de belangrijkste principes is het idee dat het tonen van oprechte interesse in anderen de sleutel is tot het opbouwen van waardevolle relaties. Carnegie benadrukt het belang van actief luisteren, empathie tonen en anderen het gevoel geven dat ze belangrijk zijn.

De principes zijn niet alleen van toepassing in zakelijke contexten, maar ook in persoonlijke relaties, leiderschapssituaties en sociale interacties. Dit maakt het boek meteen ook relevant voor een breed scala aan lezers, van professionals tot studenten en van leidinggevenden tot ouders.

Dat het ook in dit tijdsgewricht een interessant boek blijft, vindt blijkbaar ook de uitgever zelf. In het najaar 2024 komt er een geüpdatete versie in het Nederlands. Ikzelf ga alvast met alle tips aan de slag. Alle feedback welkom :-)

Politics On the Edge - Rory Stewart (2023)

(US title: How not to be a politician/ NL: Op het scherpst van de snede)

Recently it has been difficult for me to really concentrate on one book: for instance, I got rid of the book "How to Kill My Family" after a few chapters out of sheer frustration - another one of those books where the cover is much more interesting than the content - and I devoured a bunch of adult short stories written by Roald Dahl, only to realise that I saw them already adapted for TV as the series "Tales of the Unexpected" in my childhood. Nothing wrong with those stories by the way, but I don't need to write a review about tem, there are already plenty of those.

But over the past few days I have been reading the political memoir of the British ex-minister Rory Stewart, in which he looks back on the tumultuous Brexit years and his futile battle against Boris Johnson, but also gives a sad insight into how British politics works, and how that has often driven an idealist like himself to madness. Political memoirs, especially from lesser gods, often have a limited shelf life. But "Politics on the Edge" has everything to become a classic. The author is a former moderate Conservative who had a varied career as a diplomat, aid organisation founder, and professor. Stewart's period in the House of Commons and as a minister from 2010 to 2019, marked by the brexit battle, offers a fascinating insight. His candour about his political rise during the parliamentary expenses scandal, in which he was elected because of a remote constituency, adds depth to his story.

Stewart is at his best when he writes about the 'clownery' of party colleague Boris Johnson. A 'chaotic and tricky confidence artist' he calls him, 'entirely unfit to be prime minister.' For example, Stewart, whose portfolio included Africa, presented Johnson with an ambitious plan to open new embassies in African capitals and hire hundreds more people. Johnson responded enthusiastically and gave his approval: "Brilliant! Get on with it, Rory!" Pleased, Stewart walked out, convinced he had got it done. But once outside, a sober top official told him the agreement meant little. 'The official explained that Boris Johnson was happy to agree with the last person he had spoken to - even if this contradicted the last instructions he had given - and so officials could not be expected to act on his apparent approval.'

Stewart also describes how he was responsible for as many as six portfolios in four departments in less than four years. He says it is typical of the amateurism and superficiality of British politics, in which cabinets are reshuffled every so often by the prime minister. Stewart describes how Brexit caused divisions within his party, with centrist figures like himself seeing their influence diminished in favour of the right wing.

The climax of the story is the battle for the leadership of the Conservative Party in 2019, in which Stewart presents himself as anti-Boris and achieves some success with an energetic campaign. Despite his efforts, Johnson remains popular among party members and becomes prime minister, expelling Stewart and other rebels from the party. Stewart ends his memoir with a dry observation that he is no longer a Conservative. These days, he presents a political podcast with Alastair Campbell, sharing his experiences and offering a critical perspective on the state of British democracy.

Stewart's prose is both accessible and engaging, making complex political concepts understandable to a wide audience. Whether discussing the role of government in society, the nature of conservatism, or the challenges facing the modern conservative movement, Stewart's writing is both insightful and thought-provoking. One of the book's strengths lies in Stewart's ability to navigate through the nuances of conservative ideology without resorting to simplistic caricatures or stereotypes. Instead, he engages with the ideas and arguments presented by various factions within the conservative movement, offering thoughtful critiques and reflections.

A valuable book, written with great humour despite its ultimately pessimistic conclusions about the workings of contemporary politics.

Bullshit Jobs: over zinloos werk, waarom het toeneemt en hoe we het kunnen bestrijden - David Graeber (2018)

 

(ENG & FR: Bullshit Jobs / ES: Trabajos de mierda ) 

Weer zo’n heerlijk boek die eens flink aan je vastgeroeste gedachten rammelt. Dit soort non-fictie is absoluut een nuttige tijdsinvestering. 

Dankzij de technologie hebben we voor onze productiebehoefte met een vijftienurige werkweek genoeg, en toch maken we allemaal nog steeds volle dagen. Daarom stelt David Graeber in dit spraakmakende boek Bullshit jobs dat een flink deel van ons werk zinloos is. Over de hele wereld blijken veel mensen het fenomeen te kennen. De definitie is niet onbelangrijk: een bullshit job is een baan waarvan de persoon zélf vindt dat het (deels) een onzinbaan is. De auteur doet je met een hele andere blik kijken naar onze samenleving en de rol van werk daarin. 

Graeber beschrijft in dit boek het hoe en waarom van deze banen, die voortkomen uit het westerse kapitalisme maar er eigenlijk haaks op staan (ze lijken meer op de werkverschaffing in het voormalige Oostblok). Onzinbanen komen ook voort uit onze calvinistische overtuiging dat werkloos zijn slecht is.

Graeber wacht ook niet tot op het einde om zijn conclusie te formuleren, namelijk dat (minstens) de helft van de banen onzinbanen zijn waar de wereld best zonder kan. Zijn scherpe betoog doet je met een andere blik kijken naar de rol van werk in onze samenleving. Het is doorspekt met hilarische en tegelijk tragische voorbeelden waarbij ik soms wel eens de rode draad ben kwijtgeraakt, maar ik de hele tijd wel af en toe stilletjes zat te grinniken. Heel herkenbare situaties. Hij beschrijft het fenomeen niet alleen, hij legt dus ook uit hoe we in deze situatie terecht zijn gekomen én waarom we er collectief niks aan doen. 

De auteur overleed nogal onverwacht, in september 2020, aan pancreatitis. Hij werd 59. Maar hopelijk bereikt hij met zijn werk nog vele jaren een groot publiek, want zijn observaties zijn gedubbelcheckt en tegelijk treurig en hilarisch. En relativerend, dat natuurlijk ook. Lezen! 

De Nederlandse versie komt met een voorwoord van Rutger Bregman, ook dat nog :-)

Dit is Europa: De geschiedenis van een unie - Hendrik Vos (2021)

Hendrik Vos is niet alleen een begenadigd wielrenner, maar ook een autoriteit over Europese politiek in Vlaanderen. Met "Dit is Europa", een klepper van meer dan 600 pagina's, schreef hij de ultieme historische roman over de totstandkoming van de EU. Ik weet het wel, de geschiedenis van de Europese Unie spreekt meestal niet direct tot de verbeelding, tenzij je kickt op lange uitleg over wetten, parlementen en hervormingen. Van buitenaf lijkt de geschiedenis van de EU voornamelijk te bestaan uit grijze ambtenaren in steriele vergaderzalen. Veel historische gebeurtenissen zijn nochtans het resultaat van gepassioneerde mensen wier kleurrijke leven doorspekt waren met saillante details.

Politicoloog Hendrik Vos weet met zijn eigen swingende stijl en humor deze gortdroge materie tot leven te brengen. Hij combineert zijn academische kennis met menselijke schetsen van de hoofdpersonen, hun vriendschappen (Helmut Kohl en François Mitterrand bijvoorbeeld) of vijandschappen (Margaret Thatcher en Jacques Delors), hun aarzelingen of juist hun vastberadenheid. Hij raadpleegde oude kranten, las biografieën en sprak met mensen die nauw betrokken waren bij deze onderhandelingen. De reconstructie van hoe de Europese integratie werkelijk tot stand kwam, is met andere woorden het resultaat van jarenlang onderzoek, toevallige vondsten en curieuze verhalen, ook over zijn eigen omzwervingen trouwens. Met een stijl die eerder die is van een romanschrijver dan die van een academicus, vliegen de voorbije zeventig jaar voorbij in een rotvaart.

Het boek is een reis over het continent in het kielzog van de hoofdrolspelers én van de willekeurige voorbijgangers die ongepland mee op het toneel belandden. Vos zoomt in op details en hangt daar het bredere verhaal aan op. 

Het boek is een liefdevol geschreven ode aan compromissen. Europa verkeert immers altijd in een crisis: als het niet de asielcrisis of de eurocrisis is, dan is het wel de terreurcrisis, de oliecrisis of de landbouwcrisis. Het traject van de Europese eenwording was grillig en vol onverwachte wendingen. Er was nooit een draaiboek of een breed gedragen plan, en toch werd stap voor stap de Europese Unie geboren. Het boek is verrassend leesbaar, vaak erg grappig en vol anekdotes.

Zoals de anekdote over de Franse minister van Buitenlandse Zaken Robert Schuman, die zijn regering in 1950 overhaalde om voortaan Franse steenkool en staal samen met Duitsland (en nog vier andere landen) te beheren, door zijn plan op de ministerraad zo complex mogelijk te presenteren, mompelend, aarzelend, vol jargon en de belangrijke woorden half inslikkend. Schuman deed hard zijn best om het nogal betekenisloos te laten lijken. De andere regeringsleden keken op hun horloge en wilden gaan eten. Het plan werd door iedereen goedgekeurd. Zo kwam een onomkeerbaar proces op gang, dat Europa van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) van destijds tot de EU van vandaag bracht. ‘Niemand had daar een flauw benul van, behalve Schuman zelf', schrijft Vos in zijn boek. 

Het verhaal van de ondertekening van het Verdrag van Rome uit 1957, het oprichtingsverdrag van de Europese Economische Gemeenschap, is pure slapstick. Toen dat verdrag op het punt stond te worden ondertekend, moest al het papierwerk en een halve drukkerij naar Rome worden verplaatst. Maar toen de trein in Italië arriveerde, bleek de wagon met het verdrag er niet meer aan te hangen. In Zwitserland had de spoorwegpolitie die losgekoppeld, omdat het volgens de Zwitserse wetgeving niet kon dat een goederenwagon aan een trein met personenvervoer hing. Nadat die toch tot in Rome was geraakt, had het nog heel wat voeten in de aarde vooraleer het verdrag er lag. Zo presteerde een nietsvermoedende poetsploeg het om alle stencils die lagen te drogen, in de vuilnisbak te kieperen. Terwijl inderhaast opgetrommelde ploegen aan het typen waren aan finale versies, werd in Brussel ook nog over allerlei aanpassingen onderhandeld, waardoor het werk vaak opnieuw moest worden gedaan. Het eindresultaat was zo'n rommeltje dat op het eind de uitgever weigerde het boek in te binden. Op 25 maart 1957 ondertekenden de ministers van Buitenlandse Zaken bijgevolg met hun dure vulpennen een dik, leeg boek waarvan alleen de eerste en de laatste pagina waren gedrukt. 

“Dit is Europa” staat vol met zulke verhalen. Overigens lijkt niet alles waar te zijn, maar zo niet, dan is het in ieder geval knap verzonnen. Je verneemt in het boek ook hoe de Europese grondwet in een braadkip belandde, wat een opblaaspop te maken heeft met de vrije markt en hoe koeien in de vergaderruimte op de vierde verdieping terecht zijn gekomen.  Gelukkig behandelt Vos niet elk mogelijk onderwerp op een ludieke manier. Niet alles is een farce - aan de hand van een bezoek aan een vluchtelingenkamp beschrijft hij treffend de ellende van de migratiecrisis. 

Met dit boek heeft Hendrik Vos de geschiedenis van Europa geschreven die iedereen wil lezen.

Qui a tué mon père - Édouard Louis (2018)

 

(NL: Ze hebben mijn vader vermoord, ENG: Who Killed My Father) 

Cela faisait un bon moment que je n'avais plus lu un livre d'un auteur français, mais dans le contexte des élections présidentielles françaises de cette année, j'avais envie de réessayer avec ce livre d’Édouard Louis - pseudonime de Eddy Bellegueule. Après Michel Houellebecq, la littérature française a un nouvel enfant terrible parait-il, quelqu’un qui décrit parfaitement la fracture actuelle dans la société française.

Le parisien qui a 29 ans entretemps, n’avait pas raté son début en 2014 avec “En finir avec Eddy Bellegueule” dans lequel il raconte sa jeunesse marquée par l'humiliation, l'abus d'alcool et les bagarres dans un milieu ouvrier du nord de la France, où son homosexualité était dure à vivre. L'auteur est un écrivain célèbre maintenant et il semble y avoir peu de choses pour encore le lier à son père violent. Pourtant, Louis ne peut pas se séparer de l'homme qui a été horrifié par l'homosexualité de son fils. Pour son troisième ouvrage, l'auteur fouille dans l'histoire familiale et établit comment la pauvreté mène souvent à encore plus de pauvreté.

Dans “Qui a tué mon père”, l'auteur retourne dans le Nord de son enfance pour rendre une sorte d'hommage à son père. Louis se rappelle des bons souvenirs de sa terrible enfance: l'époque où le père Bellegueule parlait avec éloge de l'intelligence de son fils à un instituteur, le jour où il l'a défendu au commissariat et contre les policiers en déclarant qu'il était fier de lui, et d'une fois il a dépensé une fortune pour offrir à son garçon un joli cadeau d'anniversaire. Les insultes et humiliations que ce macho alcoolique, homophobe et xénophobe a infligées au jeune Eddy n'ont pas été oubliées, mais apparemment pardonnées. Après tout, le pauvre homme ne pouvait pas s'en empêcher non plus. Le misérable n'a jamais poursuivi son éducation, parce que les vrais hommes ne faisaient pas ça: « La virilité vous a condamné à la pauvreté, au manque d'argent. Aversion pour l'homosexualité = pauvreté ». Le père Bellegueule est, en somme, un prisonnier de sa classe sociale et une victime sans défense du système qui écrase invariablement les plus faibles.

La politique, écrit l'auteur, est la distinction entre les populations qui sont soutenues, encouragées et protégées, et celles qui sont exposées à la mort, à la persécution et au meurtre. Son père appartient à ce dernier type, « la catégorie des personnes qui, selon la politique, meurent prématurément ». Son dos a été brisé dans un accident de travail à l'usine et depuis lors, le travailleur acharné s'est transformé en un tas de misère. Ce n'est pas la faute de l'usine, mais des hommes politiques, selon Louis: "Jacques Chirac et Xavier Bertrand vous ont détruit les entrailles", "Nicolas Sarkozy et Martin Hirsh vous ont cassé le dos", "Hollande, Valls et El Khomri vous ont étouffé' et 'Emmanuel Macron vous arrache le pain de la bouche'. Avec leurs politiques antisociales, ces politiciens ont détruit la vie de son père : "Ce sont des meurtriers qui ne sont jamais associés aux meurtres qu'ils ont commis." Pour la classe dirigeante, la politique est plutôt une question « esthétique », alors que pour les outsiders, c'est une question de vie ou de mort. Accuser le président de meurtre n'est pas une mince affaire, mais Emmanuel Macron ne s'en est pas offusqué. Le livret a été lu attentivement à l'Elysée et aurait même été apprécié. Bien joué.

Le livret, qui pour info compte à peine 80 pages (5 euro!), est un pamphlet, mais – avouons le quand même - peu littéraire. L'auteur lui-même le dit : « ce que j'écris, ce que je dis, ne répond pas aux exigences littéraires, mais à celles de la nécessité, du feu ». Dans le feu de l'argumentation, il ne craint pas les raisonnements simplistes, presque caricaturaux. L'homophobie est-elle vraiment synonyme de pauvreté? Le monde est-il responsable de la consommation excessive d'alcool de son père ? Il ne faut pas s'attendre à des arguments convaincants ou à des preuves concluantes de la part d'Édouard Louis. 

Son premier roman semble d'avoir été un uppercut littéraire. En comparaison, ce maigre "J'accuse" n'est qu'une tentative ratée. L'un des livres les plus ennuyeux que je n'ai jamais lu. Je crains qu'il me faille du temps avant de m'aventurer encore une fois dans un auteur français. Je termine avec un petit conseil pour Édouard Louis lui-même : toujours écrire des romans autobiographiques fait preuve de peu d'imagination. Fais de la politique ou écris un roman plus léger. (entre-temps, il a déjà écrit cinq livres autobiographiques, d'ailleurs)

Homo Deus: A Brief History of Tomorrow - Harari Yuval Noah (2015)

This book was recommended to me by so many people that I had to read it. It was also logical that it was recommended to me. I have a great interest in the near future of science and the role of humans in it. See also my other book reviews, eg Michio Kaku, Physics of the Future, which came out in 2012.

Yuval Noah Harari previously described 70,000 years of human evolution in his bestseller Sapiens (which I haven't read yet), but with Homo Deus he focuses on the future. With his signature blend of science, history and philosophy, Harari explores the dreams and nightmares of the twenty-first century – from immortality to artificial life.

Homo Deus is remarkably intelligent and fluently written. The reader is presented with a thoughtful and well-substantiated analysis of the tiny homo sapiens who beliefs in God into the post-humanist who begins to believe that he is God in the 21st century. As soon as you accept that man has been striving for the improvement of his species for an entire evolution and therefore will only remain relevant in the near future by submitting to technological progress - and therefore little by little has to become a robot or a mutant himself - that is a worldview to cheer you up? As the book progressed, I admit I became a little uncomfortable as a reader. 

The introduction sets out the basic thesis of the book: recently the number of people worldwide who are confronted with hunger, disease, death or epidemic has decreased drastically. Humanity is in control of these tragedies, they are no longer incomprehensible problems for which God's help must be sought. As a result, time has been released on the human agenda to focus on other things, namely the pursuit of immortality, happiness and nowadays even divinity. The focus is not on adapting the human environment, but on adapting its biochemistry. But it goes beyond that. Converting Homo sapiens into Homo deus, so that he becomes all-powerful and constantly enjoys without ever dying, is a vision of the past, of the last three hundred years, when humanism - the glorification of man - became the new world religion. In the 21st century, completely new perspectives will emerge, based on 21st century dreams.

In the final chapter of the book, Harari discusses three possible developments, the first that people will lose their economic and military usefulness, so that the economic and political system will no longer attach much value to them: many professions will be filled by artificial intelligence. A second development in which the system still finds people valuable at a collective level, but unique individuals do not: human algorithms will be taken over by external non-human algorithms, individuals will lose their freedom and authority. A third and final development is that the system still values ​​unique individuals, but that will be an elite of upgraded superhumans, who will dominate the inferior masses: the gap that already exists in, for example, financial field, will be extended to all domains of life; liberalism will cease to exist. The 20th century was aimed at achieving the standard for everyone, the 21st century will be aimed at exceeding the standard for a select group. To some, this final chapter will be music to the ears, others will shudder. However, not thinking about this is not an option, because we are already in the middle of it and we will have to make important decisions on both an individual and collective level. Food for thought.

Rememberings: Scenes From My Complicated Life - Sinéad O Connor (2021)

 

“This is to announce my retirement from touring and from working in the record business. I’ve gotten older and I’m tired. So it’s time for me to hang up my nipple tassels, having truly given my all. NVDA in 2022 will be my last release. And there’ll be no more touring or promo.” It was a shock for Sinéad O'Connor fans when the singer announced in June 2021 that she would stop touring and withdraw from the music business. All planned concerts had to be cancelled, No Veteran Dies Alone planned for January 2022 would be her last album. O'Connor (54) made the announcement on Twitter, a few days after she published her memoir. 

That memoir is called Rememberings, a candid book in which she spares few people from her environment and least of all herself. With a book like this on which she had worked for years, you would expect that the singer who has struggled with psychological disorders for years would be a little better. But it's very coherent with the book, actually. Her life has had lots of ups and downs, and the book is a testament of this. O'Connor struggles with mental problems. As a child she was beaten by her mother and when she was 11 she was hit by a train door. It gives her a complex post-traumatic stress disorder and after a while she is also diagnosed with borderline disorder. In 2015, she undergoes a hysterectomy – her uterus is excised – which causes a mental crisis. Two years later, she collapses in front of the public. She has extensively discussed this in her recently released autobiography Rememberings.

The book doesn't cover her whole life, but mainly goes back to her early years in music. Since a mental breakdown in 2015, much of her memory has been wiped out. All things considered, her book runs until 1992, where she got stuck six years ago. She only briefly describes the albums she made after that. She doesn't reveal much about her private life either. The result that the book has a very messy structure, and might be even disappointing for some people, but not for me.

In the book, she describes many crucial events in her life in short chapters. Some anecdotes about her visit to Prince at his home that is pretty disturbing, about the the tearing up of a 1992 photo of Pope John Paul II in the much-viewed American TV show Saturday Night Live. Of course those come up in every review of this book, but I was more touched by the other stuff. The bang of a train door that, she now knows, inflicted permanent mental damage on her. The physical abuse by her mother, with whom she had a love-hate relationship and died when Sinéad was 18 years old. Her first steps in the music business shortly afterwards, when she is advised to terminate her pregnancy. In concise, sometimes harsh, often witty terms, she writes the story of a singer who is always at odds with everyone. 

She has a uncommon view on life that I admire though, like when she says: 'I have four children from four different men. I was married to one of them, none of the other three men I married fathered any of my children.” And that's fine. I think I would have liked having her as a mother. O'Connor, who converted to Islam in 2018, completed her book at St. Patrick's Hospital, the largest Ireland's psychiatric hospital where she was admitted five years ago. A combination of ptsd, borderline and bipolar disorders is the diagnosis. 

If you want to understand who O'Connor is and what her motivations are, this book lays it out bare for you to examine. It's very rare for an artist to be so honest and to reveal her vulnerabilities, but this book made me understand her more and it endeared me to her. She's a good person who needs to be understood. This book is the first step in that understanding.