Published in English: Love Life, by Ray Kluun
Publié en Français: En plein coeur, par Ray Kluun
Dit boek las ik om twee redenen. Omdat een collega mij eerder al Haantjes aanbeveelde, een recenter werk van hem, en omdat ik de titel intrigerend vond. De titel van Kluuns 'Komt een vrouw bij de dokter' (2003) klinkt als de aanhef van een mop.
Zo is het ook bedoeld, maar de voornaamste thema’s zijn liefde, vreemdgaan en … Kanker. Hoewel de recensenten het boek hebben neergesabeld als rauw, oppervlakkig en bij momenten ronduit plat, raakte het boek bij het publiek toch een gevoelige snaar en werden van de roman meer dan één miljoen exemplaren van over de toonbank verkocht: dat maakt het tot het populairste Nederlandstalige debuut aller tijden, en zo’n beetje de best verkochte Nederlandse roman tout court, naast “De ontdekking van de hemel” van Mulisch en “Turks fruit” van Wolkers. Dat er een filmversie gekomen is in 2009, zal aan die verkoop ook wel geen kwaad gedaan hebben maar ik wou het dus over het boek hebben – dat veel en veel beter is. Het boek won overigens, drie jaar nadat het uitkwam, de Publieksprijs voor het Nederlandse Boek 2006.
Het verhaal is een gedramatiseerde autobiografie van wat Kluun (Raymond van de Klundert) en zijn vrouw Judith meemaakten toen zij kanker kreeg en daaraan uiteindelijk overleed, in 2001. Het boek, dit boek, maakt deel van zijn verwerkingsproces.
Het verhaal gaat zo ongeveer als volgt: Stijn houdt van het leven en het leven houdt van hem. Stijn heeft een eigen zaak, een prachtige dochter en de mooiste vrouw van de hele wereld. Dat hij af en toe van andere vrouwen geniet hoeft zijn Carmen niet te weten. En bovendien, zijn hart is van Carmen, dus wat maakt het uit. Hij is on top of the world. Hij heeft het gemaakt. Maar dan slaat de borstkanker toe. Stijns wereld stort in. Carmen en Stijn komen terecht in een rollercoaster van ziekenhuis in, ziekenhuis uit, chemokuren en bestraling. Maar hij is er voor haar. Altijd. Hoe vreselijk moeilijk dat ook is. Tussen de chemo’s door doen ze of er niks aan de hand is. Hoewel hij trouw alle doktersbezoeken, therapieën en behandelingen samen met zijn vrouw bezoekt, verslindt hij 's avonds en 's nachts - terwijl Carmen thuis is - de ene na de andere scharrel. De vrijdagse stapavondjes van Stijn worden snel weer in ere hersteld. Hij vlucht in drank, drugs en uitgaan. En dan is er Roos. Zomaar. Onaangekondigd staat ze tijdens carnaval voor zijn neus. Ze wordt zijn kankervrije oase, waar hij de kilte van thuis even kan vergeten.
Het boek beschrijft heel treffend de emoties en de aftakeling die gepaard kunnen gaan met iemand die weet dat ze aan kanker gaat overlijden, en hoe haar omgeving erop reageert. Maar het geeft ook op een pijnlijke wijze weer hoe vreemdgaan niet zo zwart-wit is als het lijkt. Het feit dat iedereen weet dat dit een autobiografisch boek is, maakt het bij momenten een zeer exhibitionistisch boek, en meermaals had ik last van plaatsvervangende schaamte.
Kluun “Je vrouw bedriegen terwijl ze stervende is aan borstkanker: 't is nou niet meteen iets waar je punten mee scoort op verjaardagsfeesten. Trots ben ik er ook niet op, kan ik je vertellen. Maar het is wel een thema dat veel westerse dertigers en vroege veertigers aanspreekt, omdat het raakt aan een dilemma waar ze zelf mee kampen.” (Humo)
Los van de vlotte en soms grappige schrijfstijl, werd ik vooral getroffen door de onderliggende boodschap dat je van het leven moet genieten zolang het duurt, want het kan snel over zijn. Die twee elementen ontbreken een beetje in de film, en wat overblijft is een vrij doordeweeks kankerverhaal. Het boek kreeg een vervolg, “De Weduwnaar”, en is zeker ook de moeite waard. Ook “Haantjes” is leuk, maar geheel kankervrij en dus minder pakkend. Opletten om niet constant in de lach te schieten als je dit op de trein leest.
