Nooit ziek geweest - Nico Dijkshoorn (2012)

Ik ben een regelmatige luisteraar van het programma Nieuwe Feiten, met Lieven Vandenhaute, op VRT Radio 1. Het eindigt altijd met de rubriek Middagjournaal, waarin een gast vijf opeenvolgende dagen in een radiocolumn van een vijftal minuten persoonlijke overwegingen ventileert, vaak humoristisch. Wie daarbij regelmatig terugkeert is Nico Dijkshoorn, van wie ik toevallig een boek in handen kreeg dat ik met gretigheid gelezen heb en waarover ik hieronder een verslagje schrijf.

Ik wist overigens niet dat Nico Dijkshoorn niet alleen een Nederlandse columnist is, maar tevens een dichter, schrijver en muzikant. En dat hij o.a. bekend werd door zijn wekelijkse optreden in het televisieprogramma De Wereld Draait Door (DWDD), van 2008 tot 2020 (!) Zijn oeuvre is trouwens uitgebreid en ik zal er nog wel wat tijd voor nodig hebben, want ook veel van zijn columns zijn dus gebundeld. Ik las overigens ondertussen ook al Alles en Niets, een verhalenbundel uit 2017.

'Nooit ziek geweest' is een belangrijk boek binnen het oeuvre van Dijkshoorn. Met dit boek, verschenen in 2012, toonde hij dat hij niet alleen humoristische columns kan schrijven, maar ook een gevoelige en introspectieve roman kan neerpennen. Het boek is een eerlijke en ontroerende verkenning van een universeel thema: de complexe band tussen ouders en kinderen. Hij neemt ons mee op een persoonlijke reis door zijn jeugd en volwassen leven, waarbij hij de complexe relatie met zijn vader onder de loep legt. Met een mix van humor, ontroering en scherpe observaties schetst Dijkshoorn een levendig portret van een man die zowel geliefd als gevreesd was.

Het boek is opgebouwd rond een reeks anekdotes, waarin Dijkshoorn de eigenaardigheden en contrasten van zijn vader onthult. Zijn vader is een excentrieke figuur, een levensgenieter die van het leven een feest maakt. Tegelijkertijd is hij een egocentrische man die moeite heeft met intimiteit en zijn gevoelens te uiten. Dijkshoorn worstelt met de vraag in hoeverre hij op zijn vader lijkt en hoe hij zich kan onderscheiden van zijn dominante figuur. Deze zoektocht wordt versterkt door de terugkerende verwijzingen naar de honkbalcarrière van Klaas, een sport die voor Dijkshoorn zowel een bron van bewondering als van frustratie is.

De schrijfstijl is direct, toegankelijk en vaak humoristisch, net zoals zijn columns. En hij gebruikt veel spreektaal en Amsterdamse uitdrukkingen, waardoor het boek een authentiek en levendig karakter krijgt. De anekdotes zijn vaak grappig, maar worden afgewisseld met meer serieuze momenten waarin de auteur reflecteert op de impact die zijn vader op zijn leven heeft gehad.

Dit boek heeft me enorm verrast, en ik raad het dan ook graag aan.

Am I Normal? The 200-Year Search for Normal People (and Why They Don't Exist) - Sarah Chaney (2022)

(NL: Ben ik normaal? de 200-jarige zoektocht naar 'normale mensen' (en waarom die niet bestaan))

Of course I was triggered by the title. Defining myself as a member of the lgbtqia+ community involves accepting that I to some degree am allowed not to follow the norms defined by society, but I cannot help asking myself what defines being normal. This book is a curious exploration into the elusive concept of normality.

Apparently, 'normal' did not exist before and the concept is a creation of the industrial age, no more than roughly two hundred years old, which is also indicated on the cover. Indeed, at the start of the obsession with 'l'homme normale' was a Belgian statistician. Adophe Quetelet, in his Essai de Physique Sociale (1835), was the first to set the chalk lines within which statistically normal man thrives. Then things went from bad to worse, as just about everything and everyone was put against the yardstick of the average, based on the misplaced assumption that this would also be the ideal.

In several chapters, researcher Sarah Chaney explains how the new paradigm imposed its will on the body (the BMI), thinking (the IQ test), sex life (heteronormative), feelings (the stiff upper lip), children (normal or ADHD) and society (Western). Yet, time and again, it turns out that normal cannot be defined or that virtually no one meets it. And what is normal is not only viewpoint-determined but also changeable in time and space.

One of the strengths of the book is the distinction Chaney makes between normal, healthy and average. Often these terms are mixed up, when in reality they have very different meanings: "normal" is what most people do or think. But what is “normal” can vary by era, culture and even individual. "Healthy" is what is good for your physical and mental well-being. This may differ from the norm because what is healthy for one person may not be for another. "Average" is the middle value in a group. However, average says nothing about what is healthy or normal.

It is a book that's easy to read, and the theme is interesting. Still, I found some passages too long-winded, and I also kept waiting in vain for a conclusion: while Chaney correctly distinguishes between normal, healthy, and average, she often left me uncertain about the ultimate message.

Moreover, Chaney’s exploration of various aspects of human life, from body image to intelligence, felt somewhat superficial. While she touches on important issues, the depth of analysis is often lacking. Sometimes the book is being overly broad, attempting to cover too much ground without providing sufficient insight.

But I would recommend the book nevertheless: despite its shortcomings, Am I Normal? is a thought-provoking read that encourages readers to question societal norms and expectations. While it may not provide definitive answers, it certainly sparks important conversations about the pressures to conform and the value of individuality. Ultimately, the book serves as a reminder that embracing our unique qualities is far more enriching than striving for a mythical state of normalcy.

Elon Musk - Walter Isaacson (2023)

This book was very hard to finish, and I’m going to use this space to explain why. Sure, Elon Musk is the visionary tech titan behind Tesla (e-cars and clean energy), SpaceX (aerospace) and Neuralink (neurotechnology company developing brain-machine interface) just to name a few, but he also is a deeply flawed and destructive figure. The main problem of this book is that it focuses mostly on his role as a tech titan, and it reads like a hagiography.

Musk is painted as a hardcore, badass entrepreneur, but his relentless pursuit of profit often comes with ignoring safety rules (self-driving cars, launching spacecrafts that aren’t ready, and disobeying covid measures), and also at the expense of his employees, who are subjected to a toxic work environment characterized by grueling hours, constant pressure, and a callous disregard for their mental health. Musk’s trail of dismissed workers and estranged friends is a testament to his inability to build and maintain healthy relationships, both personal and professional.

Not only does Isaacson explain this by referring to Musk’s childhood in South-Africa and Asperger’s syndrome, he repeats the mantra over and over again that this “dark side” is the reason for his success. Which I very much doubt: a toxic male alpha is the reason most businesses fuck up in the long run.

Another aspect that is very annoying is that Isaacson doesn't notice that Musk preaches about saving the environment and the planet, but that his actions tell a different story. His ventures often contribute to environmental degradation, and his flip-flopping on climate initiatives reveals a man more interested in public image than genuine commitment. The contradiction between his rhetoric and reality is stark and disturbing. I mean, he has many children in order for the planet to survive (in his own words), but at the same time he is developing spaceships to colonize Mars. Overlooking that this will only be possible for the happy few who can afford it. The concept of degrowth is lost on this entrepeneur. And let's be real: by the time it would be affordable for the common Joe, there is going to be so much crap circling around the earth, that it’s going to be impossible for the rest of civilisation to escape.

Musk’s personal life is equally chaotic, but I admit the craziness makes the book an interesting read. His relationship with his transgender daughter, Jenna, is a painful example of his inability to connect with those closest to him. The strain on their relationship is a heartbreaking indictment of a man more focused on his own ambitions than the emotional needs of his family. It also explains why Musk shifted to the very right of the political spectrum, and makes him, apart from a billionaire who can't build a family or a sustainable future, a very dangerous man.

Hoe je vrienden maakt en mensen beïnvloedt - Dale Carnegie (1936)

(ENG: How to Win Friends and Influence People, ES: Como ganar amigos e influir sobre las personas)

'Je maakt in twee maanden meer vrienden door je voor anderen te interesseren dan je in twee jaar maakt door te proberen hen in jou te interesseren', zo stelt Dale Carnegie (1888-1955), schrijver van “Hoe je vrienden maakt en mensen beïnvloedt”, een zelfhulpboek dat meer dan 30 miljoen keer is verkocht. Dit boek dateert al van 1936 en de titel klinkt heel vilein, maar ik heb er veel van opgestoken.

Het grappige is dat ik dit boek vond in de bibliotheek en het puur omwille van de titel ben beginnen doorbladeren. Zelfhulpboeken zijn echt niet mijn favoriete genre. Toch wou ik dat ik dit boek veel eerder gelezen had. Ik beschouw mezelf niet als iemand die geen rekening houdt met de gevoelens met anderen, maar ik merk wel dat anderen veel diplomatischer zijn dan ik, en makkelijker vrienden maken.

"How to Win Friends and Influence People" (zo heet het boek in de oorspronkelijke Engelse versie) blijkt een tijdloze klassieker te zijn op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en menselijke relaties. Het blijft ook nu nog relevant en invloedrijk vanwege zijn heldere inzichten in menselijk gedrag en zijn praktische adviezen voor het opbouwen van sterke relaties. Het was een van de eerste boeken die systematisch advies gaf over hoe je succesvolle relaties kunt opbouwen en effectief kunt communiceren.

Het boek is opgebouwd rond een aantal kernprincipes die Carnegie presenteert door middel van anekdotes, voorbeelden/succesverhalen en praktische tips. Een van de belangrijkste principes is het idee dat het tonen van oprechte interesse in anderen de sleutel is tot het opbouwen van waardevolle relaties. Carnegie benadrukt het belang van actief luisteren, empathie tonen en anderen het gevoel geven dat ze belangrijk zijn.

De principes zijn niet alleen van toepassing in zakelijke contexten, maar ook in persoonlijke relaties, leiderschapssituaties en sociale interacties. Dit maakt het boek meteen ook relevant voor een breed scala aan lezers, van professionals tot studenten en van leidinggevenden tot ouders.

Dat het ook in dit tijdsgewricht een interessant boek blijft, vindt blijkbaar ook de uitgever zelf. In het najaar 2024 komt er een geüpdatete versie in het Nederlands. Ikzelf ga alvast met alle tips aan de slag. Alle feedback welkom :-)

Politics On the Edge - Rory Stewart (2023)

(US title: How not to be a politician/ NL: Op het scherpst van de snede)

Recently it has been difficult for me to really concentrate on one book: for instance, I got rid of the book "How to Kill My Family" after a few chapters out of sheer frustration - another one of those books where the cover is much more interesting than the content - and I devoured a bunch of adult short stories written by Roald Dahl, only to realise that I saw them already adapted for TV as the series "Tales of the Unexpected" in my childhood. Nothing wrong with those stories by the way, but I don't need to write a review about tem, there are already plenty of those.

But over the past few days I have been reading the political memoir of the British ex-minister Rory Stewart, in which he looks back on the tumultuous Brexit years and his futile battle against Boris Johnson, but also gives a sad insight into how British politics works, and how that has often driven an idealist like himself to madness. Political memoirs, especially from lesser gods, often have a limited shelf life. But "Politics on the Edge" has everything to become a classic. The author is a former moderate Conservative who had a varied career as a diplomat, aid organisation founder, and professor. Stewart's period in the House of Commons and as a minister from 2010 to 2019, marked by the brexit battle, offers a fascinating insight. His candour about his political rise during the parliamentary expenses scandal, in which he was elected because of a remote constituency, adds depth to his story.

Stewart is at his best when he writes about the 'clownery' of party colleague Boris Johnson. A 'chaotic and tricky confidence artist' he calls him, 'entirely unfit to be prime minister.' For example, Stewart, whose portfolio included Africa, presented Johnson with an ambitious plan to open new embassies in African capitals and hire hundreds more people. Johnson responded enthusiastically and gave his approval: "Brilliant! Get on with it, Rory!" Pleased, Stewart walked out, convinced he had got it done. But once outside, a sober top official told him the agreement meant little. 'The official explained that Boris Johnson was happy to agree with the last person he had spoken to - even if this contradicted the last instructions he had given - and so officials could not be expected to act on his apparent approval.'

Stewart also describes how he was responsible for as many as six portfolios in four departments in less than four years. He says it is typical of the amateurism and superficiality of British politics, in which cabinets are reshuffled every so often by the prime minister. Stewart describes how Brexit caused divisions within his party, with centrist figures like himself seeing their influence diminished in favour of the right wing.

The climax of the story is the battle for the leadership of the Conservative Party in 2019, in which Stewart presents himself as anti-Boris and achieves some success with an energetic campaign. Despite his efforts, Johnson remains popular among party members and becomes prime minister, expelling Stewart and other rebels from the party. Stewart ends his memoir with a dry observation that he is no longer a Conservative. These days, he presents a political podcast with Alastair Campbell, sharing his experiences and offering a critical perspective on the state of British democracy.

Stewart's prose is both accessible and engaging, making complex political concepts understandable to a wide audience. Whether discussing the role of government in society, the nature of conservatism, or the challenges facing the modern conservative movement, Stewart's writing is both insightful and thought-provoking. One of the book's strengths lies in Stewart's ability to navigate through the nuances of conservative ideology without resorting to simplistic caricatures or stereotypes. Instead, he engages with the ideas and arguments presented by various factions within the conservative movement, offering thoughtful critiques and reflections.

A valuable book, written with great humour despite its ultimately pessimistic conclusions about the workings of contemporary politics.