Onderworpen - Michel Houellebecq (2015)

ENG: “Submission”
FR: “Soumission”

Zowat een jaar geleden, op 7 januari 2015 vond de aanslag op Charlie Hebdo plaats. Het was eveneens de dag waarop de zesde roman van Michel Houellebecq verscheen, Frankrijks bekende schrijver-provocateur. Het boek, dat overigens werd besproken in het nummer van Charlie Hebdo dat die week in de rekken lag, werd meteen nogal gemakkelijk weggezet door critici als islamofoob. De auteur zette meteen na de aanslag de promotie van het boek stop, maar het boek had op dat moment al enorm veel media-aandacht gehad en werd een bestseller, niet alleen in Frankrijk maar in heel Europa.

Een jaar later heb ik de roman in twee dagen tijd verslonden, en wat blijkt? De politieke fabel was volgens de eerste reacties visionair, dystopisch, misogyn en controversieel. Maar 'Soumission' is niet het islamofobe haat en angst aanwakkerende pamflet waarvoor het bij de publicatie werd versleten. Als mensen er aanstoot aan nemen, is het denk ik toch vooral omdat ze het boek niet echt gelezen hebben. Het is al bij al een wat tamme roman, die zelfs vrij positief tegenover de islam staat.

De plot is min of meer bekend ondertussen: het verhaal speelt zich af in het Frankrijk van 2022. Om het Front National van een verkiezingsoverwinning af te houden steunen de linkse en rechtse partijen de populaire en charismatische Mohammed Ben Abbes. Op die manier krijgt Frankrijk een moslimpresident, ondanks dat nog altijd een grote meerderheid van de bevolking niet islamitisch is. De beschrijving van de manier waarop dat allemaal gebeurt, vergt eigenlijk niet veel fantasie van de auteur of de lezer, het wordt voorgesteld als de vrij aannemelijke, logische consequentie van een demografische evolutie enerzijds en aversie voor het Front National anderzijds. Wie durft nog - na de recente regionale verkiezingen - beweren dat die dynamiek, nl. om voor het even wie te stemmen zolang FN maar niet aan de macht komt, vandaag al niet speelt?

Als het boek controversieel is, heeft dat onder meer te maken met de vanzelfsprekendheid waarmee het verloop van de verkiezingen worden beschreven. Het politieke strategische spel zelf is overigens niet echt het hoofdthema van het boek, viel me op. Een terechte kritiek trouwens die ik op een Nederlandse website las, is dat nergens in het boek over politieke reacties elders in de Europese Unie of in de Verenigde Staten gesproken wordt. Wel een ongeloofwaardige steun in eerste instantie van Saoedi-Arabië voor het nieuwe Franse bewind, omdat de echte politieke realiteit ons vertelt dat de Saoedi’s niets te maken willen hebben met alles wat maar naar de Moslimbroederschap riekt. En dat is nu net de door Houellebecq gekozen naam van de partij van de Franse president. (Er zit trouwens wél een korte verwijzing naar gelijkaardige verkiezingen in België in het boek, waarvan ik het realiteitsgehalte overlaat aan de lezer).

Het verhaal draait eigenlijk vooral rond het hoofdpersonage, François, die in het boek een innerlijke evolutie doormaakt. Hij is scherp, intelligent en sociaal onhandig. Zijn beste jaren liggen achter hem, en die beste jaren waren ook al niet zo goed. Nu besteedt hij zijn tijd aan drank, magnetronmaaltijden en het bestuderen van de negentiende-eeuwse schrijver J.-K. Huysmans. En niet onbelangrijk: Huysmans bekeerde zich op het eind van zijn leven fanatiek tot het katholicisme. Houellebecq beschrijft dat bekeringsproces uitvoerig - voor mij de saaiste passages uit het boek, omdat Houellebecq nog maar eens met zijn literaire kennis pronkt - maar ze blijken relevant om de gedachtegang van de schrijver te kunnen volgen.

In 'Soumission' levert het uitgebluste Frankrijk met zijn gebrek aan burgerproject, zijn doorgedreven individualisme, zijn eenzaamheid en seksuele miserie zich willoos over aan de islam, zij het een gemodereerde versie. Dat brengt dynamiek én rust in de samenleving, zo profeteert Houellebecq - niet altijd met overtuigende argumenten, overigens. Vrouwen zouden terugkeren naar de haard, gestimuleerd door overheidssubsidies en geld uit petroleumstaten. Ze zouden zich decent en verhullend kleden. De werkloosheid zou zienderogen slinken. In voormalige no-go-areas keert in het boek de kalmte terug en verzwindt de criminaliteit. De universiteiten worden in spoedtempo geïslamiseerd. En het hoofdpersonage kiest – na enige geloofscrisissen en een pathetische rondgang langs het Frankrijk van Huysmans - eieren voor zijn geld. Hij bekeert zich tot de islam en kan blijven doceren.

Conclusie? Soumission, of Onderworpen in het Nederlands, is geen islamofobe roman, maar volgens mij ook niet bepaald een meesterwerk. Subversief? Dat zeker. Het boek bevat in elk geval genoeg stof om eens over na te denken.

R.I.P. David Bowie (1947-2016)

The Life-Changing Magic of Tidying Up - Marie Kondo (2014)

FR: “La Magie du rangement. La vie commence après avoir fait du tri”
NL: “Opgeruimd! de manier om orde en rust in je leven aan te brengen”

Why do you want to keep these ugly pink and black plaid note cards?
Because I might use them.
Really?
No.

Why do you want to keep this change purse?
It was a gift and I like it.
Really?
No.

Why do you have this packet of reading materials from college?
Because someday I might want to brush up on the history of the Russian intelligentsia.
Really?
No.

Marie Kondo has written an international bestseller: "The Life-Changing Magic of Tidying Up: The Japanese Art of Decluttering and Organizing". And life-changing is not an understatement. By the time you’ll have finished this book, your apartment will look organized, clutter-free and more importantly, you’ll be surrounded by only those things that sparkle joy. Which will ultimately make you a happier person.

Yes people, after being away from my blog for a while, I’m back, thanks to Marie Kondo. This Japanese “tidying guru” developed a method for cleaning and reorganizing your home that might be crazy and might be brilliant, but works either way. In any case, I found it to be important enough to share my findings with you through this blog.

Kondo’s philosophy is that you should only own things that you love, that everything else is just wasting both physical and emotional space. Although some of her advice can be eyebrow-raising, I decided to commit, following her advice to the letter two weekends ago.

She advises you start with your clothes. Kondo has you take every piece of clothing you own out of your closet and dresser and pile them on your bed. Then you pick up each item one by one and gauge your emotional reaction to it. Only items that “spark joy” in your heart when you’re holding them in your hands get to stay. As a result, now I have a closet that basically smacks me in the face with joy every morning.

Once you’ve done your clothes, you go through the rest of your possessions by category (not by space!) — books, then papers, toiletries, electronics, household goods, photos, and your kitchen. The joy meter becomes less relevant to some of these but the guiding principle remains the same. You consider everything you own item by item, and decide whether or not you have a compelling reason to keep it.

What I found truly interesting about this book is that she deals with all the pitfalls one can have when starting to discard stuff: books — “‘sometime’ means ‘never;’” papers — “discard everything;” gifts — “the person who gave it to you doesn’t want you to use it out of a sense of obligation, or to put it away without using it.” And so on.

Kondo says that we keep things for one of three reasons: their functional, informational, or emotional value – she deals with mementos in a different chapter (!). Most of the time we’re lying to ourselves about the value of things: any time I was hesitating over whether to keep something, I would ask myself which of those values I perceived in it, and then call my own bluff.

As she explains, she’s been passionate about tidying since she was a child, staying in at recess to tidy the classroom instead of playing with other kids, reading lifestyle magazines, and getting in trouble for reorganizing her family’s closets. This lifelong, single-minded devotion to tidying has made her advice the best around, but also might have loosened her relationship to normalcy. I don’t follow her advice to kneel down and thank my apartment for keeping my possessions safe when I get home in the evening, for example, but I’m really glad I got rid of all the books and documents that I have been keeping for all this time.

Her book is not meant to tell you what you should keep or throw away but to be “a guide to acquiring the right mind-set for creating order.” It truly changes the way you look at your belongings, and I can only confirm that although you are throwing away things that you didn’t even know you had, you end up not only emptying your apartment, but also your head, leaving place for new experiences, without the past holding you back.

Kondo says that now that I’ve put my house in order I’ll probably find love and my dream job and lose 10 pounds, but while I’m waiting for that to happen my apartment looks great. This book will change your life.

Gratis expo Museum of Broken Relationships @ Parlamentarium, Brussel

In het Parlementarium, het bezoekerscentrum van het Europees Parlement in Brussel, loopt momenteel en nog tot halfweg oktober een kleine maar niet te missen tentoonstelling: ‘Museum of Broken Relationships’, één van de meest gepassioneerde tentoonstellingen binnen en buiten Europa.

De tentoonstelling werd op poten gezet door twee (ex-)geliefdes uit Kroatië die zich kunstzinnig lieten inspireren door hun stukgelopen relatie in 2006. Zij wisten na hun scheiding tien jaar geleden niet meteen wat te doen met een aantal spullen die hun relatie hadden getekend, en nu overbleven als symbool van de verloren liefde. Onder het motto ‘de liefde kan mooi zijn, maar een liefdesbreuk ook’, besloten ze om de voorwerpen tentoon te stellen, en het publiek uit te nodigen om hetzelfde te doen en die ‘collectie’ aan te vullen. Zo doet het Museum of Broken Relationships doet net het tegenovergestelde als wat je zag in Eternal sunshine of the spotless mind, de met een Oscar bekroonde romantische sciencefictionfilm van Michel Gondry uit 2004: het wil liefdesverdriet bewaren.

Het museum in Zagreb werd snel enorm populair en werd in 2011 uitgeroepen tot het meest innovatieve museum van Europa, waarna het plan werd opgevat om ook een reizende tentoonstelling te maken van het project. De reizende verzameling van symbolische voorwerpen van een gefaalde relatie is ondertussen uitgegroeid tot een internationale sensatie die met enthousiasme is ontvangen in o.a. Parijs, Londen, Singapore en Mexico-stad. Elke verzameling weerspiegelt een breed spectrum aan sociale, culture, politieke en geschiedkundige realiteiten van de plaatsen waar de objecten verzameld zijn en illustreert het op deze wijze een nationale vorm van hartzeer door middel van het bevolkingsperspectief. Er kwamen intussen 28 steden aan de beurt, verspreid over de hele wereld, waarbij telkens een oproep wordt gelanceerd aan gebroken harten om de collectie aan te vullen. Ook in Brussel - waar de gratis tentoonstelling nog tot medio oktober loopt - zijn dus persoonlijke voorwerpen van onze landgenoten te zien.

In het Parlamentarium worden in totaal negentig voorwerpen tentoongesteld, waarvan er 43 speciaal voor deze tentoonstelling werden verzameld in België. We zien veel hartjes en knuffelberen, zoals verwacht, en voorwerpen die je aan muziek linkt: een doos vol cassettes, een gebroken plaat van Donovan.

Bij trouwjurken en liefdesbrieven is de link snel gelegd, maar er zijn ook voorwerpen bij waarvan het niet meteen duidelijk is wat die voor een relatie hebben betekend. Dan speelt ook het verhaal van de schenker, weergegeven in een briefje bij het voorwerp, een rol. Niet iedereen in het Museum of Broken Relationships treurt om een liefdesrelatie. Een Ier toont een huiskapelletje, symbool van het christelijke geloof waarmee hij na vijftien jaar brak. Een Spanjaard treurt dan weer om de groep vrienden waarmee hij brak. Ze bleken achter zijn rug op de loterij te hebben gespeeld. Zij wonnen het grote lot, hij moet verder met een waardeloos loterijbiljet dat herinnert aan het verraad.

Maar er mag ook gelachen worden. Een milde schenkster uit Turkije gaf het anti-snurkmiddel van haar ex weg. Er is ook een grijze vrouwenslip met in het rood 'Bart' op geborduurd, en een grote zwarte dildo, symbool voor een relatie die fout liep 'omdat het seksueel niet klikte'.

Tranen kreeg ik in de ogen bij het zien van deze poppen uit Cantabria. Er stond bij: “These puppets were handmade by my ex-girlfriend, who gave them to me for my birthday. They represent the two of us. I have colored pencils on my shirt and a cd attached to my trousers because I am an art director and musician. She has a sewing machine on her clothes because she is a tailor. Just like us, they too have a star tattooed on the arm. The gift also included two tickets for a concert of Block Party which we never attended."

Niet te missen!

Voor meer info, klik hier

Conchita Wurst: over genderdiversiteit en transgenderidentiteit

Conchita Wurst is een fenomeen. Voor wie het moest ontgaan zijn: het Eurovisiesongfestival werd in mei dit jaar gewonnen door een “vrouw met een baard”. Ik vond het een sterk nummer met een hoog James Bond gehalte, een sterke performance, kristalhelder gezongen ook, maar het valt niet uit te sluiten dat ook andere factoren gespeeld hebben.

Naast de jaarlijks terugkerende clichés over wat voor circus het songfestival is geworden, en hoe weinig het nog met muziek van doen heeft, deed er zich dit keer nog iets anders voor. Met verbazing stelde ik immers vast dat ook binnen mijn familie en vriendenkring er veel verwarring was over waar we nu weer mee te maken hadden. Was het een man, een vrouw, een grap, een flauwe provocatie en/of een politiek statement? Conchita is inderdaad geen typisch rolmodel voor de holebigemeenschap, en ook mijn holebivrienden konden Conchita niet plaatsen: ik hoorde termen als drag queen, travestiet, en nog veel meer, al dan niet begeleid met gegniffel. Net nu we min of meer gewend zijn aan de transseksueel, blijkt het allemaal nog ingewikkelder te kunnen. Ook voor mij, ook voor homo's, blijkbaar.

Dana International, dat was een vrouw, want zij was geopereerd. Conchita dat is een man, want hij onderging geen geslachtsoperatie. En omdat hij een vrouw uitbeeldt, is het een travestiet. Toch?

Conchita is niet in één hokje te plaatsen, en dat is precies wat de bedoeling was. Conchita maakt duidelijk dat er veel meer is dan alleen man en vrouw, en zet zo de deur open naar een debat over genderdiversiteit en transgenderidentiteit. De gemiddelde hetero, homo, lesbo of transseksueel zal aan zijn/haar verschijning misschien geen voorbeeld nemen, er zelfs zich niet in herkennen. En dat hoeft ook niet. Maar als we nu eens met zijn allen zouden erkennen dat er zoveel meer mogelijke genderidentiteiten en expressievormen zijn dan enkel man of vrouw? Sommigen begeven zich in een zone tussen vrouw en man in. Ze combineren mannelijke en vrouwelijke kenmerken, zien zich als man én vrouw of net als geen van beide en wensen zich doorgaans niet te laten begrenzen door binaire verwachtingen.

De meesten onder ons hebben er doorgaans geen last van, maar in onze cultuur wekt sekse nogal wat verwachtingen. Als je als meisje geboren wordt, wordt verwacht dat je je ook zo zult voelen, dat je je kleren, gedrag, je houding, zelfs je taal daaraan zult aanpassen, en dat je een jongen als partner zult kiezen. Zelfs mensen die we niet kennen, delen we bliksemsnel in bij ‘vrouw’ of ‘man’, terwijl we hun verschijning, gedrag en gevoelens gaan voorspellen of beoordelen op basis van waar we ze indelen. Maar ben ik minder man omdat ik op mannen val? Of omdat ik een rok draag? Natuurlijk niet, en daarom vond ik het zo jammer om het fenomeen Conchita gereduceerd te zien tot een “vrouw met een baard”-stunt, ook op het VRT nieuws trouwens. Dus: is het een vrouw met een baard? Is het een man in een jurk? Vragen die kunnen beantwoord worden met een andere vraag: is het belangrijk? En vandaar dus dit stukje.

Tot slot: in Brussel bestaat er al sinds 2001 een vereniging die Genres d’à Côté heet, zichzelf “queer” noemt en die de genderdiversiteit en transgenderproblematiek die ik hierboven beschreven heb al jaren onder de aandacht brengt, onder meer met een jaarlijks filmfestival Pink Screens en maandelijkse cineclubs. Kom zeker eens langs. Voor wie liever eerst wat leest bracht het Vlaams Ministerie van Gelijke kansen in december 2013 een infobrochure uit over de thematiek: hiervoor klikt u hier.

De joodse messias - Arnon Grunberg (2004)

ENG: “The Jewish Messiah”
FR: “Le Messie juif”
In het NL ook verkrijgbaar onder de titel “De Grote Jiddische Roman”, als deel 13 in de Jiddische Bibliotheek (!)

Is Arnon (Yasha Yves) Grunberg de Nederlandse Herman Brusselmans of is het juist omgekeerd? Van grote liefde tussen beide heren is er in elk geval geen sprake, en het zit er ook niet meteen aan te komen. Brusselmans zei ooit: “"Arnon Grunberg is gewoon een ontzettende eikel. Een gefrustreerd, klein, joods, ros mannetje dat wel talent heeft om te schrijven, maar dat op handen wil worden gedragen door professoren.” Misschien dat dat zelfs niet zo helemaal naast de waarheid, maar Vlaamse lezers weten ondertussen Brusselmans' uitspraken wel te relativeren. Brusselmans, you love him or you hate him, maar onmiskenbaar heeft hij net als Grunberg het talent om met schelmenromans steeds weer te balanceren tussen pure, echte emotie, en bruut en zinloos geweld. Waarbij humor en slapstick essentiële onderdelen zijn en de personages elk apart perfect volgens hun eigen logica handelen, zonder zich druk te maken over wat maatschappelijk aanvaardbaar is. Steeds opnieuw wordt je als lezer bij de neus genomen, want de personages hebben gedachten die je ook wel eens overvallen, alleen ontspoort hun logica in elk geval vaker dan de mijne. Wat ik bedoel: Grunberg bespeelt de media, hij beroert, hij choqueert. En hij doet dat meesterlijk.

In dit boek, het tweede dat ik aanvatte na het fantastische Tirza (voor de bespreking, zie elders op deze blog), komt alweer geen enkel normaal mens voor - niets is wat het lijkt, om het met hedendaags filosoof Siegfried Bracke te zeggen. De roman is een draaimolen van beledigingen, misbruik en mishandeling. En het is zonder onderscheid beledigend voor iedereen: joden, moslims, christenen en in het algemeen voor mensen met goede bedoelingen, maar in het bijzonder richting het joodse volk natuurlijk.

Een paar zinnen over de plot: Xavier Radek is een geassimileerde niet-joodse jongeman met een missie: hij wil meer weten over het lijden van de joden. Hij besluit daarom 'de vijanden van het geluk' te gaan troosten. Hoewel zijn ouders Xavier's gedrag afdoen als puberale en hormonale stoornissen, raakt hij bevriend met Awromele, zoon van een rabbijn, die hem adviseert Jiddische lessen te nemen en zich te laten besnijden. En wat daarna gebeurt, leest u zelf maar.

Het levensverhaal van de kleinzoon van een SS'er die zich opwerpt als de trooster der joden, zal wat wenkbrauwen doen fronsen. Vanaf de eerste zin, waarin zijn grootvader wordt aangeduid als `niet zo'n slampamper van een opa die achter zijn schrijftafel bleef zitten [...] nee, een gentleman die het handwerk van de dood verstond', vanaf die eerste lange zin lijkt Grunberg geheel `vrij van alle verantwoordelijkheden te exploderen.' En waarom niet? `De oorlog was ver weg, die oorlog in ieder geval, andere oorlogen ook, en tegen de tijd dat [Xavier] zich voor de vijanden van het geluk begon te interesseren, hadden deskundigen vastgesteld dat de Tweede Wereldoorlog nu eens en voor altijd een afgesloten hoofdstuk was.'

En dus kan de hoofdpersoon in alle onschuld tegen een rabbijn zeggen: `De joden hebben ook Lebensraum nodig.' Hij kan mopperen over het feit dat zijn joodse vrienden beantwoorden aan alle clichés die over hen de ronde doen (`Zoals sommige vrouwen vragen om verkrachting, zo vragen sommige joden kennelijk om een pogrom'). Zijn antisemitische moeder kan beweren dat `de Israeliet van nature een fascist' is, en dat jodenhaat de enige liefde is die de naam verdient. Zijn orthodox-joodse geliefde kan Mein Kampf omschrijven als een fascinerend boek (`Het heeft vaart, er zit humor in en volgens mij heeft de schrijver een verhaal te vertellen'). Voeg daarbij dat Adolf Hitler in De joodse messias consequent wordt aangeduid als Je-weet-wel-wie, alsof hij de boze tovenaar is uit de Harry Potter-boeken, en dat het voorlaatste hoofdstuk is getooid met de titel `Het ten onrechte verwaarloosde gedachtegoed van Streicher en Himmler', en het zal duidelijk zijn dat Grunberg in zijn nieuwe roman de provocatie zoekt.

Grunberg is - dat had u vast al wel begrepen - natuurlijk zélf jood, en juist omwille daarvan kan hij zich veel permitteren. Ik weet in elk geval wel waarom ik na Tirza en dit boek voorgoed aan Grunberg verkocht ben: het boek leest als een trein, het heeft diepgang, en het behandelt de thematiek Holocaust-Israël/Jodendom-Palestina met humor, maar ook met diepgang. Het is een geestige roman die aanzet tot nadenken. En in dat laatste opzicht moet Herman Brusselmans het uiteindelijk toch afleggen tegen Grunberg - zijn personages staan toch net iets verder af van de "normale" wereld. Gelukkig is literatuur geen competitie. Misschien dat ik binnenkort eens een boek van Brusselmans bespreek.

Afsluitend toch een klein minpuntje: het laatste stuk - dat zich afspeelt in het beloofde land - en de over-the-top ontknoping is wellicht essentieel om het boek te doen kloppen vanuit het perspectief van de auteur, maar ik vind het persoonlijk minder geslaagd dan wat vooraf ging. Maar laat u zich daardoor vooral niet tegenhouden.

http://www.arnongrunberg.com/

The Ethical Slut - Dossie Easton & Janet Hardy (2009)

Not in the least because of the intriguing title of the book - I confess - I've started reading "The Ethical Slut: A Practical Guide to Polyamory, Open Relationships & Other Adventures" by Dossie Easton and Janet Hardy . The book discusses polyamory as a lifestyle, and provides practical guidance on how such long-term relationships work and are put into practice.

Wikipedia says: Polyamory (from Greek πολύ [poly], meaning "many" or "several", and Latin amor, "love") is the practice, desire, or acceptance of having more than one intimate relationship at a time with the knowledge and consent of everyone involved. It is distinct from swinging (which emphasizes sex with others as merely recreational) and may or may not include polysexuality (attraction towards multiple genders and/or sexes). Polyamory is often described as "consensual, ethical, and responsible non-monogamy."

The authors start by defining the term slut as "a person of any gender who has the courage to lead life according to the radical proposition that sex is nice and pleasure is good for you." The term is reclaimed from its usual use as a pejorative and as a simple label for a promiscuous person. Instead, it is used to signify a person who is accepting of their enjoyment of sex and the pleasure of intimacy with others, and chooses to engage and accept these in an ethical and open way — rather than as cheating. The Ethical Slut discusses how to live an active life with multiple concurrent sexual relationships in a fair and honest way. Discussion topics include how to deal with the practical difficulties and opportunities in finding and keeping partners, maintaining relationships with others, and strategies for personal growth.

Firstly: make no mistake, this IS a self-help book. There's a lot of "learning to love yourself" stuff in here - much of it not relating to polyamory at all. But for some reason those parts, didn't bother me, and actually made it such a good read. The Ethical Slut is interesting in a lot of different ways. The authors are proponents of polyamory, or open relationships, that's true. Maybe the basic idea seems a bit far-fetched for you, even. But the basic tenants of communication and how to strengthen a core relationship, the little exercises for opening up the lines of discussion between a couple - everything in this book is very valuable.

... And not only to people in a relationship, monogamous or not. Friendships are relationships too, mind you! This book has interesting views on how to learn to understand, appreciate - and love - your friends and basically to become a better person. Which makes this book great for anyone, seriously. Read it. It has changed my life already!

You can download the book here: http://zinelibrary.info/files/The_Ethical_Slut.pdf
... or read a review in Spanish(!) "Poliamor y pareja abierta: manual para principiantes"

Seks, drugs... en aids – Elizabeth Pisani (2008)

ENG: “The Wisdom of Whores: Bureaucrats, Brothels and the business of AIDS.”
NL: “Sex, drugs … en aids: onthullingen uit de hypocriete wereld van de hiv-preventie”

Deze bespreking heeft wat op zich laten wachten – ik las het boek vorig jaar al – maar het is nog altijd relevant genoeg om er alsnog op terug te komen.

Het is op zijn minst een controversieel boek: Pisani is oud-journaliste van Reuters en The Economist en deed op hoog niveau aan hiv-preventie voor organisaties zoals UNAids, een ngo in Indonesië en de WGO.

Ze zag al snel het risico van de verspreiding van het virus via drugsspuiters, homoseksuelen en de sekshandel in Azië, Latijns-Amerika en Oost-Europa. Dat bracht in Azië alleen al honderd miljoen mensen in gevaar. Maar dat deed niets af aan het feit dat uit de beschikbare gegevens duidelijk bleek dat 'hiv geen miljarden slachtoffers onder de "gewone bevolking, zou maken'. Maar hiv en aids zijn voor regeringen en beleidsmakers geen plezierige ziekten om tegen te strijden zolang het voorkwam alsof het de aandoening was van homo's in darkrooms, verslaafden, hoeren en transseksuelen. Daarom deed Pisani een beroep op haar talenten als voormalig journaliste om het soort van rapporten te schrijven dat politici in het Westen ervan overtuigde dat het geen 'verdorven personen', maar 'onschuldige vrouwen' waren die gevaar liepen. Het mocht niet gaan over seks en drugs.

En zo werd in de jaren negentig naarstig gezocht om verbanden te leggen met onderontwikkeling, vrouwen en kinderen die in gevaar waren, huismoeders die onverhoeds de ziekte in zich kregen door hun loslopende man of de eerste de beste gelegenheidsvriend. Sinds de alomvattende paniek over aids is de geldberg voor die ziekte beginnen groeien.
Maar dat geld werd lang niet altijd goed besteed: publicaties en conferenties over hiv begonnen meer aandacht te besteden aan kwesties zoals armoede, gender, ontwikkeling, kwetsbaarheid en leiderschap dan aan condooms en propere naalden. Voor politici waren die ideeën beter verteerbaar dan seks en drugs en het geld begon binnen te stromen. Alleen heeft dat alles weinig of niets te maken met de oorzaken van aids: hiv heeft in de meeste gevallen nog steeds alles te maken met seks en drugs. Over mensen die in hun jacht naar geld of genot domme dingen doen. Om het virus te voorkomen, moet je geld spenderen aan programma's die erop gericht zijn te voorkomen dat geïnfecteerden hun naald uitwisselen of onveilige seks hebben.

Dat is echter niet wat gebeurde: in plaats daarvan vermenigvuldigden de ngo’s zich en startten overheden in armere landen zelfs bewustzijnscampagnes voor schoolkinderen of gingen zwangere vrouwen screenen - die nota bene in de meeste landen bijna geen risico voor hiv vertonen - in plaats van schone naalden te voorzien voor druggebruikers of er zich van te vergewissen dat homo's makkelijker toegang kregen tot condooms, glijmiddel en behandelingen voor seksueel overdraagbare ziekten. Ook in China waar 90 % van de hiv-besmettingen gebeurt in gekochte seks, in homokringen en bij drugsspuiters - dus de internationaal geldende en bekende milieus - gaat 54 % van de donordollars voor preventie naar de algemene bevolking. In de US besloot uitgerekend president Bush om vele miljarden te besteden aan de aidsproblematiek in ontwikkelingslanden. Die beslissing zou zijn ingefluisterd door Jesse Helms, die in 1995 nog subsidiegeld voor dezelfde problematiek trachtte tegen te houden met de bewering dat het virus verspreid werd door 'het weloverwogen, walgelijke gedrag van homo's'. De timing was in ieder geval uitstekend. Bush had zijn handen vol aan de oorlog in Irak en hij moest de wereld duidelijk maken dat hij een meelevend individu was.

Efficiënt? Nog steeds gaat een derde van het preventiebudget – dat op zich al maar 20% van de uitgaven tegen hiv uitmaakt – gaat naar religieus geïnspireerde organisaties die weigeren om condooms te verspreiden en alleen onthouding voor het huwelijk preken. Het mislukkingspercentage van 'maagdelijkheidseed'-programma's in de VS bedraagt ongeveer 75 procent, terwijl het mislukkingspercentage van condooms rond de 2 procent schommelt.

Om kort te gaan: dit boek doet een aantal taboes sneuvelen over zowel de oorzaken als de bestrijding van hiv en leest voor het grootste deel als een thriller. Inclusief pikante verhalen uit een wereld van bordelen en bureaucratieën, van kibbelende junks en ruziënde organisaties, van vrouwen die sex verkopen en autoriteiten die sex liever zouden willen verbieden. Pisani legt uit hoe we hiv via een paar simpele stappen in een groot deel van de wereld zouden kunnen uitbannen. En met minder geld dan we er tot nu al in hebben gestoken. Veel leesplezier!

http://www.wisdomofwhores.com/

Eating Animals - Jonathan Safran Foer (2009)

Nederlandse titel: Dieren eten
Publié en français: Faut-il manger les animaux?

It's has been a very long time since I've read a book that has had such an drastic and immediate impact on my life. Eating Animals has been an instant international bestseller and has received great praise, but I hadn't heard about it until I've read an interview with the author in a Flemish newspaper. Although the book is full of facts and figures - it comes with nearly 300 footnotes and a full index - it is written as a novel, which makes it easy to read. It's also full of philosophical reflections that make you feel uncomfortable as a reader... because most of the facts are things you already knew, and most of the reflections are thoughts that you and me have had already at some point in our lives - but only to choose to forget all of it afterwards. But if you read all the facts and reflections bundled in one book, suddenly it's not so easy anymore. So, what is the book really about?

People love animals. Millions own a dog or a cat. Millions maintain freshwater aquariums... A majority of owners report that one of the reasons they enjoy keeping pets is that they consider them part of the family.

People also love to eat animals. Most of them are raised under conditions that are, as everybody knows — or, at least, have no excuse not to know — barbaric. Until now, I was - like many people - only annoyed by the way they are killed. I'm not anymore.

Facts: chickens typically spend their lives within four walls, in cages or not, with thousands of other chickens and generations of accumulated waste. The ammonia fumes from their rotting excrement lead to breast blisters, leg sores, and respiratory disease. Bred to produce the maximum amount of meat in the minimum amount of time, they often become so top-heavy that they can’t support their own weight. At slaughtering time, they are shackled by their feet, hung upside down, and dipped into an electrified bath known as “the stunner.” For pigs, conditions are little better. Shortly after birth, piglets have their tails chopped off; this discourages the bored and frustrated animals from gnawing one another’s rumps. Male piglets also have their testicles removed, a procedure performed without anesthetic. Before being butchered, hogs are typically incapacitated with a tonglike instrument designed to induce cardiac arrest. Sometimes their muscles contract so violently that they end up not just dead but with a broken back. I've let out the part on cows and the cruel details of industrial fishing... - not that they are less shocking.

How is it that people, so careful if it comes to their pets, are so indifferent toward the animals they cook for dinner? The answer cannot lie in the beasts themselves. Pigs, after all, are quite companionable, and dogs are said to be delicious. This inconsistency is the subject of Jonathan Safran Foer’s “Eating Animals”.

Foer was just nine years old when the problem of being an “eating animal” first presented itself. One evening, his parents left him and his older brother with a babysitter and a platter of chicken. The babysitter declined to join the boys for dinner.

“You know that chicken is chicken, right?” she pointed out. Foer’s older brother sniggered. Where had their parents found this moron? But Foer was shaken. That chicken was a chicken! Why had he never thought of this before? He put down his fork. Within a few years, however, he went back to eating chickens and other animals. During high school and college, he converted to vegetarianism several more times, partly to salve his conscience and partly, as he puts it, “to get closer to the breasts” of female activists. Later, he became engaged to a woman with a similar history of relapse. They resolved to do better, and immediately violated that resolve by serving meat at their wedding and eating it on their honeymoon. Finally, when he was about to become a father, Foer felt compelled to think about the issue more deeply, and, at the same time, to write about it. “We decided to have a child, and that was a different story that would necessitate a different story,” he says.

Foer ends up telling several stories, though all have the same horrific ending.

One is about shit. Animals, he explains, produce a lot of it. Crowded into “concentrated animal feeding operations,” they can produce entire cities’ worth. Imagine, Foer writes, if “every man, woman, and child in every city and town in all of California and all of Texas crapped and pissed in a huge open-air pit for a day. Now imagine that they don’t do this for just a day, but all year round, in perpetuity.” Not surprisingly, the shit in the ponds tends to migrate to nearby streams and rivers, causing algae blooms that kill fish and leave behind aquatic “dead zones.” According to the Environmental Protection Agency, some sixty thousand km of American waterways have been contaminated by animal excrement. (In Europe it's probably a bit better, but still very similar).

Another of Foer’s stories is about microbes. In the U.S., Foer reports, people are prescribed about 1,3 million kilos of antibiotics a year. Livestock are fed nearly 13 million kilos, according to the drug industry. By pumping cows and chickens full of antibiotics, farmers have been instrumental in producing new, resistant strains of germs—so-called superbugs. Officials at many health organizations, including the Centers for Disease Control, have called for an end to the indiscriminate use of antibiotics on farms, but, of course, the practice continues.

A third story is about suffering. Intuitively, we all know that animals feel pain. (This, presumably, is why we spend so much money on vet bills.) “No reader of this book would tolerate someone swinging a pickax at a dog’s face,” Foer observes. And yet, he notes, we routinely eat fish that have been killed in this way, as well as chickens who have been dragged through the stunner and pigs who have been electrocuted and cows who have had bolts shot into their heads. (In many cases, the cows are not quite killed by the bolts, and so remain conscious as they are skinned and dismembered.)

And here are some other random things to think about:

Americans choose to eat less than 0,25% of the known edible food on the planet, modern industrial fishing lines can be as long as 120 km - the same distance as from sea level to space (for the amount of kilos of shrimp we eat, at least up to 50 times that amount of fish is thrown back in to the sea, alive... or dead!), animal agriculture makes a 40% greater contribution to global warming than all the transportation in the world combined, and is the number one cause for global warming... Did you know that industrial chicken only has 400 cm2 of space (half a A4) for its entire life? Or that the average American eats 21.000 animals during his lifetime? And when is the last time you've actually seen birds like chickens or turkeys FLY?

Reading this, you would think that Foer is advocating for vegetarianism as the only moral way to go. But it's a bit more complicated then that. He also deals with the social and cultural aspects of eating meat, and the health issues of a strictly vegetarian diet. In short: he makes you think for yourself. Towards the middle of the book he meets a non-industrial farmer, and empathises. But given that bio-farming doesn't even make 1% of the whole meat-industry and the "bio"-label hardly means a thing... he personally chooses for vegetarism. But he leaves it finally up to the reader to decide for him/herself.

And so do I. But not without a link to an interview with the author, and to a German documentary (dubbed in French, for Arte - merci Isma!) which provides a bit of video footage to the questions raised in the book. Pretty disturbing stuff...

Jezus Van Nazaret - een realistisch portret - Paul Verhoeven (2008)

English title: Jesus of Nazareth - A Realistic Portrait

This book is soooo good. This book is so good that it makes you angry at other books for not being as good as this one. It should be our right to expect, whenever we pick up a book, that the contents be as insightful and well-researched and reasonable and communicative as this one.

I'm not a religious person and neither is Paul Verhoeven, but we both find the story of Jesus compelling. Verhoeven is world famous as the Dutch director for movies like Robocop, Basic Instinct and Total Recall, but he has also spent the last quarter century studying Jesus and his findings are in this work. Paul Verhoeven is the only non-theologian admitted to the Jesus Seminar, a group of scholars dedicated to uncovering the historical Jesus.

He looks at the life of Jesus from an historical point of view, trying to piece together what things were really like through the fog of the heavily-edited gospels. He uses his experience as a movie director to find the real story behind the rescripted storylines everybody knows. He has a simple thesis: that Jesus was a real person, and that nothing impossible ever happened to him. He then re-examines period documents and two thousand years of criticism to piece together the real story of who this person was.

When you start with those ideas as a foundation for a book on Jesus, it means you're going to discount a lot of what is written in the Gospels. What, then, can an author do in this situation?

The options are to: a) rearrange the stories; b) replace some of the content with ideas from apocryphal gospels, other ancient writings, and speculations by centuries of scholars; c) just plain make stuff up.

Verhoeven does all of these things. It makes for an interesting read: he has obviously studied the materials closely, and the book is well-annotated (indeed, 40% of the pages are footnotes).Verhoeven did his homework.

Verhoeven digs into the relationship between Jesus and John the Baptist, the sin of riches, exorcisms, and much more to paint Jesus in human terms. Jesus is not an ideal for Verhoeven, but a living, breathing person, with fears and failures alongside his accomplishments. Jesus is a hunted criminal who masterfully escapes the long arm of the law...until an apostate disciple masquerading as a Zealot (not likely one of the twelve, nor even named Judas, according to Verhoeven) leads the authorities to him.

After Jesus' crucifixion, his disciples believed he returned from the dead. But if the whole of the Jesus story were wrapped up in this miracle of overcoming death, Christianity could not have survived for 2,000 years. Jesus created powerful parables and devised a new code of ethics; regardless of his false understanding that the kingdom of God was imminent, he indeed transformed the world. Verhoeven closes his book with this paradox: Jesus' mistaken view of reality led to the most significant ethical revival in the past two thousand years.

Paul Verhoeven started the book by telling his readers that this is a book he absolutely wanted to publish because it was important to him, and he wasn't sure he would be able to release his views as a film during his lifetime. As it turns out, in 2012 he announced that a film project is being developed. There is already a lot of controversy about the project, and that's a pitty. And actually, I cannot imagine the film being as good as the book, because it's bound to miss a lot of the context and the many annotations that the book has. Although I don't underestimate Verhoeven's talent any more.